Przyszłość ochrony polskich brzegów morskich.
Pr. zbior pod red. R. Dubrawskiego i E. Zawadzkiej-Kahlau. Instytut Morski w Gdańsku, Gdańsk 2006, ss. 302, tab. 86, rys. 45 (w tym 25 wkładek z kolorowymi ilustracjami poza numeracją stron), ISBN 83-85780-77-7.

Cena: 100,00 zł.

Opis

Strefa brzegowa mórz i oceanów stanowi szczególną przestrzeń, w której obrębie prowadzone są z najwyższą intensywnością rozmaite formy działalności człowieka. Wartości ekonomiczne i walory przyrodnicze tej przestrzeni południowego Bałtyku są coraz silniej zagrożone przez oddziaływanie czynników odmorskich i odlądowych. Brzegi morskie południowego Bałtyku już od połowy XIX wieku podlegały ochronie hydrotechnicznej, której zasięg zwiększał się wraz z rozwojem procesów erozyjnych.

Podstawą podejmowania decyzji w obszarach przybrzeżnych jest wszechstronna znajomość uwarunkowań przyrodniczych, w tym czynników dynamicznych podlegających zmianom czasowo-przestrzennym. Warunkiem określenia metodyki i technologii ingerencji inżynierskiej w strefę brzegową są badania i prognozowanie zakresu zmienności zjawisk i procesów kształtujących to specyficzne środowisko. Jednym z podstawowych elementów umożliwiających planowanie ochrony brzegów jest określenie rozmieszczenia w systemie brzegowym trwałych przeszkód, powodujących permanentną erozję brzegów. Przeszkody pochodzenia naturalnego lub, częściej, antropogenicznego wpływają na erozję długich odcinków brzegu i stabilizują erozyjno-akumulacyjną strukturę systemu brzegowego oraz wymuszają powtarzalną ochronę tych samych rejonów. Na podstawie analizy długookresowych zmian brzegowych wykazano funkcjonowanie hierarchicznego systemu erozyjno-akumulacyjnego brzegów morskich, który jest ściśle związany z bardzo podobnym strukturalnie systemem występującym na przybrzeżu.

Praca przedstawia rozwinięty wariant aktywnej ochrony polskich brzegów morskich przez sztuczne zasilanie i współpracujące systemy budowli zapewniających bezpieczeństwo przeciwpowodziowe i przeciwerozyjne zaplecza. Podstawowym założeniem ochrony brzegów do roku 2050 jest utrzymanie, na wybranych odcinkach, położenia linii brzegowej z 2000 r. przez zasi-lanie aktywnej strefy brzegowej i przybrzeża w celu wyrównywania strat osadów. Głównym celem jest zahamowanie postępu erozji oraz zwiększenie odporności przybrzeża i brzegu na działania czynników hydrometeorologicznych w warunkach wzrostu poziomu morza o 0,6m/100 lat. Zakłada się przy tym odstąpienie od powstrzymywania erozji na znacznych od-cinkach brzegów klifowych i na części brzegów wydmowych.

W pracy uwzględniono też potrzebę modernizacji i rozbudowy obecnych oraz budowy nowych twardych budowli dzisiejszego systemu ochrony brzegów morskich. System ten podlegałby osłonie przez sztuczne zasilanie, zwłaszcza na odcinkach zanikających rekreacyjnych plaż z wysokowartościowym zapleczem.

Przedstawione opracowanie jest podsumowaniem wieloletnich prac Instytutu Morskiego nad problemem ochrony brzegów. Na ich podstawie przygotowano program wieloletniej ochrony polskich brzegów morskich w warunkach zwiększonego zagrożenia wywołanego przez wzrost poziomu morza.