Coraz intensywniej wykorzystujemy morze i na tym tle pojawiają się nowe konflikty przestrzenne. Ich minimalizowanie i świadome zarządzanie nimi, docelowo ma umożliwić planowanie przestrzenne obszarów morskich.
W Regionie Morza Bałtyckiego morskie planowanie przestrzenne postrzegane jest jako narzędzie wspierające proces podejmowania decyzji dotyczących wykorzystania obszarów morskich tak, aby osiągać ważne cele gospodarcze i społeczne a zarazem zachować środowisko morskie w dobrym stanie dla przyszłych pokoleń.
W 2016 roku w Polsce rozpoczęto prace nad pierwszym w historii Planem zagospodarowania przestrzennego Polskich Obszarów Morskich. Jest on realizowany zgodnie z Ustawą z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, która wdraża przepisy Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/89/UE z 23 lipca 2014 r. ustanawiającej ramy planowania przestrzennego obszarów morskich. Plan opracowują Dyrektorzy Urzędów Morskich w Gdyni, Słupsku i Szczecinie. Prace nad planem finansowane są z Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój.
Projekt planu, zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, poddany jest strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko. Projekt Planu jest wynikiem analiz uwarunkowań wykonanych w ramach prac przygotowawczych, wniosków i uwag zgłaszanych przez interesariuszy oraz rekomendacji Zespołu Prognozy wnoszonych i dyskutowanych na wszystkich etapach prac.
Projekt Planu jest przygotowywany przez interdyscyplinarny zespół specjalistów zwiÄ…zanych z Instytutem Morskim w GdaÅ„sku we współpracy z Morskim Instytutem Rybackim – PaÅ„stwowym Instytutem Badawczym w Gdyni. PrognozÄ™ opracowuje zespół ekspercki Instytutu Morskiego w GdaÅ„sku przy współpracy specjalistów z innych instytucji naukowych i planistycznych.
Plan ma na celu zabezpieczenie możliwości rozwoju najważniejszych sektorów morskich takich jak rybołówstwo, transport, turystyka, energia odnawialna oraz przyczynić się do realizacji długofalowych interesów publicznych w tym bezpieczeństwa narodowego, bezpieczeństwa brzegu czy ochrony środowiska (np. tarła ryb komercyjnych takich jak śledź czy dorsz). Zarazem plan stara się zachować jak największą część przestrzeni morskiej do decyzji rozwojowych przyszłych pokoleń.
Od początku procesu planistycznego, projekt Planu jest poddawany szerokim konsultacjom społecznym. W trakcie prac nad jego kształtem miały miejsce cztery spotkania na poziomie krajowym, w których uczestniczyło łącznie ponad 650 osób oraz trzy międzynarodowe spotkania konsultacyjne. Dodatkowo zorganizowano 8 spotkań tematycznych dotyczących spraw: rybołówstwa, górnictwa morskiego, energetyki wiatrowej, żeglugi, obszarów przybrzeżnych, ochrony przyrody, obszaru Zatoki Gdańskiej oraz liczne spotkania na poziomie ministerialnym w celu wypracowania optymalnych rozwiązań planistycznych. W ciągu 3 lat pracy nad projektem Planu oraz Prognozy złożono ponad 2000 wniosków i uwag.
W maju 2018 roku projekt Planu (wersja v.1) wraz z Prognozą został przekazany do uzgodnień i opiniowania, a w lipcu 2018 r. odbyło się krajowe spotkanie konsultacyjne w randze debaty publicznej, które zgromadziło 150 uczestników. W wyniku uwzględnienia zgłoszonych warunków uzgodnień i opinii, w grudniu 2018 roku powstała kolejna wersja projektu Planu (wersja v.2), która została poddana ponownym uzgodnieniom na początku 2019 roku.
W czerwcu 2019 roku odbyło się czwarte krajowe spotkanie konsultacyjne, będące jednocześnie konferencją kończącą i podsumowującą 3-letni proces planistyczny. Na tym spotkaniu przedstawiono projekt Planu (wersja v.3) wraz z Prognozą.
Równolegle do prac nad projektem Planu prowadzone są prace nad Prognozą oddziaływania na środowisko, rozumianą jako instrument zapewniający włączenie aspektów środowiskowych oraz rozwoju zrównoważonego do podstawowego nurtu procesów decyzyjnych na poziomie Unii Europejskiej oraz poszczególnych państw. Zakres Prognozy jest pochodną rodzaju, zakresu i stopnia szczegółowości projektu Planu.
Ustalenia projektu Planu w kontekÅ›cie zachowania i ochrony walorów przyrodniczych znalazÅ‚y odzwierciedlenie w odrÄ™bnych zapisach, specyficznych dla każdego akwenu – tj. zakazów, warunków użytkowania oraz rekomendacji, ujÄ™tych w kartach akwenów lub w zapisach ustaleÅ„ ogólnych. WynikajÄ… one z koniecznoÅ›ci uwzglÄ™dnienia celów i zadaÅ„ zwiÄ…zanych z ochronÄ… Å›rodowiska, okreÅ›lonych w szeregu dokumentach o charakterze ustawowym i programowym.
W sierpniu 2019 roku projekt Planu wraz z Prognozą oddziaływania na środowisko zostanie przekazany do konsultacji międzyresortowych oraz transgranicznych. Podczas procedury transgranicznej będą miały szansę wypowiedzieć się kraje nadbałtyckie. Ich opinie i uwagi zostaną rozpatrzone i uwzględnione w projekcie Planu i Prognozy.
Po zakończeniu tej procedury projekt zostanie przekazany do Ministerstwa Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, które podejmie dalsze kroki proceduralne.
Kontakt:
Instytucja zlecająca: Urząd Morski w Gdyni, email: Adres poczty elektronicznej jest chroniony przed robotami spamującymi. W przeglądarce musi być włączona obsługa JavaScript, żeby go zobaczyć.